روزنامه واشینگتن‌پست، هم‌زمان با تلاش ایالات متحده برای میانجی‌گری در روند صلح میان جمهوری دموکراتیک کنگو و رواندا، این کشور آفریقایی به درخواست دولت ترامپ برای پذیرش مهاجران اخراج‌شده از آمریکا واکنشی مثبت نشان داده است.
بر اساس این گزارش که چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت منتشر شد، دولت ترامپ در تلاش است به شمار کشورهایی که حاضرند مهاجران اخراج‌شده از ایالات متحده را بپذیرند، بیفزاید.
بر اساس گفته یکی از مقام‌های مطلع رواندایی به واشینگتن پست، تماس‌های اخیر ایالات متحده با مقامات این کشور که شامل فهرستی از نام‌های احتمالی افراد اخراجی به رواندا نیز بوده، با استقبال دولت این کشور مواجه شده است.
بر اساس این پیشنهاد، رواندا به گروهی از کشورها، از جمله السالوادور، مکزیک، کاستاریکا و پاناما، می‌پیوندد که با پذیرش مهاجرانی اخراجی از آمریکا موافقت کرده‌اند.
واشینگتن‌پست نوشته است اگرچه تاکنون تنها یک پناهنده عراقی که متهم به ارتباط با گروه‌های تروریستی بود، از ایالات متحده به رواندا اخراج شده است، اما یکی از مقام‌های روآندایی به این روزنامه گفت: «ما برای پذیرش موارد دیگر نیز آمادگی داریم.»
بر اساس این گزارش، رواندا طی سال‌های اخیر خود را به‌عنوان مقصدی برای مهاجران اخراج‌شده‌ای که شهروند این کشور نیستند معرفی کرده است. موضوعی که به‌گفته منتقدان، تلاشی از سوی دولت ، پل کاگامه، رییس‌جمهوری دیرپای رواندا برای کم‌رنگ کردن شهرت این کشور در نقض حقوق بشر است.
پیش‌تر، بریتانیا و دانمارک نیز برنامه‌هایی برای فرستادن گسترده پناه‌جویان به رواندا مطرح کرده بودند، اما این طرح‌ها به‌دلیل اعتراضات عمومی در این کشورها و چالش‌های حقوقی متوقف شدند.
در دوره دولت بایدن، وزارت امور خارجه آمریکا گزارش‌هایی درباره «نقض جدی حقوق بشر، از جمله قتل‌های فراقانونی و بازداشت‌های خودسرانه » در رواندا منتشر کرد. با این حال، دولت ترامپ پیش‌تر نیز افرادی را به کشورهایی با سابقه حقوق بشری ضعیف، از جمله السالوادور که پناه‌جویان را در زندان‌های بدنام اسکان داده، اخراج کرده است.
یک مقام دولت بایدن که در حوزه سیاست‌های مربوط به رواندا کار می‌کرد، به واشینگتن‌پست گفت به‌نظر می‌رسد مقام‌های رواندایی در تلاش‌اند روابط خود با آمریکا را پس از وضع تحریم علیه یکی از وزیران این کشور، به اتهام حمایت از یک گروه مسلح در شرق کنگو، بازسازی کنند.
او افزود: «هرچه رواندا به دولت ترامپ نزدیک‌تر شود، احتمال فشار آوردن آمریکا برای گرفتن امتیاز در مذاکرات صلح کمتر می‌شود.»
به گفته مقام رواندایی، گفت‌وگوها میان دو کشور مدت کوتاهی پس از آغاز ریاست‌جمهوری ترامپ آغاز شد.
او گفت: «آن‌ها پرسیدند آیا حاضر به مذاکره هستید و ما پاسخ مثبت دادیم. دولت و نهادهای ما در این زمینه تجربه فراوانی دارند.»
وزارت امور خارجه ایالات متحده در پاسخ به سوالات درباره آینده این روند اخراجها، اظهار نظر مستقیمی نکرد اما در بیانیهای به واشینگتن‌پست، بهصورت تلویحی این گفت‌وگوها را تایید کرد: «در برخی موارد، ممکن است با کشورهایی همکاری کنیم تا روند اخراج افرادی که هیچ مبنای قانونی برای ماندن در ایالات متحده ندارند، تسهیل شود.»
این وزارتخانه همچنین افزود در صورت رسیدن رواندا و کنگو به توافق صلح، میتوان انتظار داشت همکاریهای دوجانبه گسترش یابد.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، روز چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت در نشست کابینه گفت که دولت ترامپ «فعالانه در حال جستوجو» برای کشورهایی است که حاضر باشند اتباع کشور ثالث را بپذیرند.
او گفت: «ما به کشورها میگوییم میخواهیم برخی از نفرتانگیزترین انسانها را برایتان بفرستیم. این لطفی در حق ماست، هرچه دورتر از آمریکا، بهتر.»
در اوایل ماه جاری میلادی، یک تبعه عراقی به نام «عمر عبدالستار امین» به رواندا فرستاده شد. امین در سال ۲۰۱۴ وضعیت پناهندگی در ایالات متحده را دریافت کرده بود، اما بعدتر دولت آمریکا او را به داشتن ارتباط با داعش متهم کرده بود.
دولت ترامپ، با توجه به دستور قاضی، از اخراج امین به عراق خودداری کرد، زیرا احتمال شکنجه در آن کشور وجود داشت. به گفته مقام رواندایی در گفتگو با واشینگتن‌پست، این تبعه عراق، اگر بخواهد اجازه دارد خاک روآندا را ترک کند.
اخراج امین ظاهرا پایاندهنده روند قضایی طولانی اوست.
او در سال ۲۰۱۸ بازداشت شد و متهم بود که در نقشهای برای قتل بهدست داعش در عراق نقش داشته است. اما منتقدان گفتند که مدارک علیه او ضعیف است. در سال ۲۰۲۱، یک قاضی فدرال نتیجه گرفت که اتهامات «کاملا غیرقابل باور» است و حکم آزادیاش را صادر کرد.
با این حال، ماموران اداره مهاجرت آمریکا، پرونده اخراج تازهای علیه او گشودند و قاضی دیگری حکم داد که به‌دلیل دروغگویی در فرمهای مهاجرتی، امین واجد شرایط اخراج است، ولی آمریکا نمیتواند او را به عراق بفرستد.
در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ نیز یک مورد دیگر از اخراج به رواندا رخ داده بود: «ادهم امین حسون»، مردی بدون تابعیت که در لبنان از پناه‌جویان فلسطینی زاده شده بود. آمریکا پس از آنکه او دوره محکومیتش را در پروندهای مرتبط با تروریسم گذراند، تلاش کرد او را اخراج کند و در نهایت به رواندا فرستاد.
گفتوگوهای صلح میان روآندا و کنگو را نماینده ویژه جدید آمریکا در امور آفریقا، «مسعد بولُس»، پدرشوهر تیفانی ترامپ، دختر رییس‌جمهوری آمریکا، هدایت میکند.
بر خلاف تلاشهای قبلی که بیشتر بر توقف درگیری تمرکز داشتند، مذاکرات جدید بر فرصتهای اقتصادی در شرق بیثبات کنگو، بهویژه معادن عناصر کمیاب و حیاتی، متمرکز شدهاند.
در همین راستا، «اولیویه اندوهونگیره»، وزیر امور خارجه رواندا، هفته گذشته به واشینگتن سفر کرد و با مارکو روبیو و ترز کاییکوامبا واگنر، وزیر امور خارجه کنگو دیدار کرد. هدف این نشستها رسیدن به توافق صلح تا روز جمعه اعلام شده است.
