تحقیقات جدید نشان می‌دهد روسیه در حال اجرای عملیات خرابکارانه در کشورهای غربی است که شامل ارسال بسته‌های پستی حاوی مواد منفجره به انبارهای شرکت‌هایی در بریتانیا، آلمان و لهستان می‌شود. درون این بسته‌ها اقلام گوناگونی، از جمله لوازم آرایشی و اسباب‌بازی‌های جنسی، قرار داشته‌اند.
خبرگزاری رویترز شنبه ۱۶ فروردین گزارش داد مقامات امنیتی اروپا این اقدامات را بخشی از «جنگ ترکیبی» روسیه علیه کشورهای حامی اوکراین می‌دانند که هدف آن بی‌ثبات کردن این کشورها است.
شماری از این بسته‌ها که تابستان گذشته در انبارهای پستی منفجر شدند، بخشی از یک آزمایش مقدماتی از سوی روسیه تلقی می‌شوند که ممکن است با هدف بررسی امکان اجرای عملیات مشابه در پروازهای باری به مقصد آمریکا و کانادا انجام شده باشند.
جزییات تکان‌دهنده عملیات خرابکارانه
بر اساس اطلاعات به‌دست آمده از تحقیقات مقامات قضایی لهستان، این بسته‌های پستی شامل بالش‌های ماساژ، لوازم آرایشی تقلبی و اسباب‌بازی‌های جنسی بودند که درون آنها، دستگاه‌های آتش‌زای دست‌ساز جاسازی شده بود.
این دستگاه‌ها از ترکیبی از مواد شیمیایی، مانند منیزیم بسیار واکنش‌پذیر، ساخته شده بودند.
برای فعال‌سازی این مواد منفجره از چاشنی‌های دارای زمان‌بندی استفاده شده بود که طراحی آنها برگرفته از ردیاب‌های ارزان‌قیمت ساخت چین است؛ ابزارهایی که معمولا برای پیدا کردن کلیدهای گمشده به کار می‌روند.
قدرت انفجار آنها نیز با لوله‌هایی تقویت می‌شد که ظاهری شبیه به محصولات آرایشی داشتند، اما در واقع حاوی ژل قابل اشتعالی بودند که از ترکیباتی مانند نیترومتان ساخته می‌شوند.
به گزارش رویترز، یک منبع آگاه نزدیک به تحقیقات لهستان اعلام کرد این پرونده به بررسی فعالیت‌های مجرمانه‌ای می‌پردازد که از سوی سازمان اطلاعات نظامی روسیه طراحی و هدایت شده است.
شبکه عملیاتی و اسم رمز «ماری»
اطلاعات به‌دست آمده از اعترافات پنج مظنون دستگیر شده در این پرونده نشان می‌دهد یک شهروند اوکراینی به نام ولادیسلاو دِرکاوِتس، مقیم جنوب لهستان، نقشی محوری در این عملیات خرابکارانه داشته است.
او که تحت هدایت مستقیم یک افسر اطلاعاتی روسیه با نام مستعار «وارییر» قرار داشت، دستورات خود را از طریق پیامرسان تلگرام دریافت میکرد.
طبق اسناد دادستانی لهستان، ولادیسلاو ۲۹ خرداد ۱۴۰۳ به لیتوانی سفر کرد و در آنجا بیش از ۱۰ قلم کالا را از صندوق یک خودروی پارکشده تحویل گرفت.
او در ادامه راهی ویلنیوس، پایتخت لیتوانی، شد و چهار بسته پستی آماده کرد که هر یک شامل یک بالش، چند لوله با ظاهر لوازم آرایشی و تعدادی اسباببازی جنسی بود.
پیش از بستن بسته‌ها، او با فشردن دو دکمه، مکانیسمهای انفجاری زماندار این اقلام را فعال کرد.
روز بعد، ولادیسلاو در پارکی در ویلنیوس با مردی که از اسم رمز «ماری» استفاده میکرد، ملاقات کرد و بسته‌ها را به او تحویل داد.
بسته‌ها همان روز از ویلنیوس پست شدند. چند هفته بعد، در اواسط مرداد ۱۴۰۳، مقامات امنیتی لهستان ولادیسلاو را دستگیر و او را به انجام اقدامات تروریستی بهنیابت از سرویس اطلاعاتی روسیه متهم کردند.
حمله به هواپیماهای باری
مقامات قضایی لهستان فرد دیگری به نام الکساندر بِزروکاوی، شهروند ۴۴ ساله روسی، را نیز در این پرونده دخیل می‌دانند.
طبق تحقیقات، بِزروکاوی در همان شبکه خرابکاری عضویت داشته و ماموریت خاص او، جمعآوری اطلاعات برای عملیات آینده علیه هواپیماهای باری مسیر آمریکای شمالی بوده است.
او این کار را با ارسال آزمایشی بسته‌های معمولی حاوی کفش و لباس از ورشو به واشینگتن و اتاوا انجام داده تا روشها و زمان‌بندی دقیق پردازش محمولههای پستی را شناسایی کند.
بِزروکاوی در بوسنی دستگیر شد و مقامات لهستانی درخواست استرداد او را مطرح کردند. او در جلسه دادگاه در سارایوو در دیماه ۱۴۰۳، هرگونه دخالت در این توطئه را انکار کرد و گفت هیچ اطلاعی از طرح حمله به انبارهای پستی یا هواپیماهای باری نداشته است.
با این حال، دادگاه با استرداد او موافقت کرد و بِزروکاوی به لهستان تحویل داده شد.
واکنش روسیه و تهدیدهای آینده
مسکو دست داشتن در این انفجارها را رد کرده است. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در مصاحبه با رویترز گفت: «ما هیچ اطلاعی در این خصوص نداریم. بعید نمیدانیم که این ادعاها صرفا اخبار ساختگی دیگری یا نمونهای از روسهراسی افراطی باشد.»
با وجود انکار کرملین، تحلیلگران و مقامات امنیتی اروپا بر این باورند که این انفجارها بخشی از راهبرد گستردهتر «جنگ ترکیبی» روسیه علیه کشورهای حامی اوکراین است.
نیکو پوپسکو، معاون نخستوزیر و وزیر امور خارجه پیشین مولداوی، در این باره به رویترز گفت: «همزمان با تداوم جنگ در اوکراین، این گونه عملیاتهای خرابکارانه نیز افزایش یافته و جسورانهتر شده است. این اقدامات تهدیدی جدی برای امنیت و سلامت شهروندان در سراسر اتحادیه اروپا محسوب می‌شود.»
دو مقام ارشد امنیتی اتحادیه اروپا که به دلیل ماهیت محرمانه اطلاعات خواستند نامشان فاش نشود، تاکید کردند شبکه شناساییشده، الگوی کلاسیک عملیاتهای اطلاعاتی روسیه را به نمایش میگذارد.
به گفته این مقامها، سرویسهای اطلاعاتی روسیه معمولا از افراد با سابقه مجرمانه برای اجرای عملیاتهای خود در کشورهای هدف بهره میگیرند.
آنها از طریق پیامرسانهای رمزگذاری شده مانند تلگرام، دستورات را به این افراد منتقل میکنند و برای هر ماموریت بین چند صد تا چند هزار یورو به آنها پرداخت میکنند.
یاروسلاو استلماخ، کارشناس پیشین خنثیسازی بمب و مدیر فعلی شرکت مشاوره امنیتی «پروژه ایمنی» که در زمینه حفاظت از ساختمانهای عمومی تخصص دارد، هشدار داد تمامی مواد و قطعات استفادهشده در این بسته‌های انفجاری، بهراحتی در فروشگاههای عادی فروش کودهای شیمیایی کشاورزی و لوازم آتشبازی قابل تهیه هستند.
او افزود: «این یک روش فوقالعاده کمهزینه، کارآمد و تقریبا غیرقابل ردیابی برای ساخت ادوات انفجاری است.»
نتایج این تحقیقات گسترده حاکی از آن است که خطر عملیاتهای خرابکارانه روسیه علیه کشورهای غربی نهتنها جدی است، بلکه دامنه آن روز به روز در حال گسترش است.
این شرایط، ضرورت افزایش سطح هوشیاری و تقویت اقدامات پیشگیرانه در سراسر اروپا و آمریکای شمالی را بیش از پیش آشکار میسازد.
