روزنامه العربی الجدید گزارش داد تهران در پاسخ رسمی به نامه اخیر دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، بر مواضع دیرینه‌اش، از جمله عدم مذاکره در مورد برنامه موشکی یا گروه‌های نیابتی خود و همچنین عدم مذاکره فراتر از چارچوب توافق هسته‌ای برجام، تاکید کرده است.
این رسانه قطری شنبه ۹ فروردین به نقل از منابع ناشناس در ایران نوشت جمهوری اسلامی «خط به خط» به پیام ترامپ پاسخ داده و لحن و ساختار آن را در نامه خود منعکس کرده است.
در این پاسخ که هفتم فروردین از طریق عمان ارسال شد، خواسته‌های آمریکا «غیرمنطقی» توصیف و تاکید شده هرگونه گفت‌وگو در مورد پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی، باید بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و «احترام متقابل» باشد.
تهران در پاسخ خود به چه مسائلی پرداخت؟
به گزارش العربی الجدید، حکومت ایران در پاسخ به نامه ترامپ بر چهار موضوع تاکید کرده است: برنامه هسته‌ای، قابلیت‌های موشکی و دفاعی، روابط تهران با گروه‌های شبه‌نظامی منطقه‌ای، و تهدیدات آمریکا به تحریم‌های بیشتر و اقدام نظامی.
در زمینه مسائل دفاعی، جمهوری اسلامی هرگونه بحث درباره زرادخانه موشک‌های بالستیک خود را رد کرده و آن را غیرقابل مذاکره دانسته است.
تهران تاکید کرده توانمندی‌های نظامی‌اش برای «دفاع ملی» ضروری است و مشمول «چانه‌زنی‌های خارجی» نمی‌شود.
در بخش هسته‌ای، جمهوری اسلامی از آمادگی خود برای مذاکره سخن گفته، اما تنها در چارچوب شروط اصلی توافق برجام.
حکومت ایران هرگونه تلاش برای گسترش دامنه مذاکرات یا اعمال محدودیت‌های جدید برای برنامه هسته‌ای تهران را رد و بر صلح‌آمیز بودن آن تاکید کرده است.
تهران در این نامه همچنین به مسائل منطقه‌ای پرداخته و با تلاش‌های واشینگتن برای محدود کردن حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های نیابتی خود مخالفت کرده است.
منابعی در تهران به العربی الجدید گفتند: «این روابط بر اساس توافقات دوجانبه است و [این گروه‌ها] هم‌پیمانان مستقل هستند و از ما دستور نمی‌گیرند. هرگونه توافقی با این طرف‌ها، از سوی ایران مورد استقبال قرار خواهد گرفت.»
محمدکاظم آل‌صادق، سفیر ایران در عراق، هشتم فروردین اعلام کرد نامه ترامپ شامل درخواستی برای انحلال یا ادغام حشد شعبی و دیگر نیروهای نیابتی حکومت ایران در منطقه بود.
آل‌صادق گفت: «این موضوع هم برای ایران و هم برای عراق غیرقابل قبول است و حشد شعبی یک نهاد قانونی است.»
او افزود: «در مورد برنامه موشکی، مذاکرهای در کار نیست. تنها چیزی که باقی میماند، همان پرونده هسته‌ای است. اگر آنها شرایط و سخنانی را بیان کنند که حقوق کامل ایران را تضمین کند، ما آماده مذاکره خواهیم بود.»
العربی الجدید در ادامه گزارش خود نوشت تهران در آخرین بخش پاسخ خود، با اشاره به تهدیدات مطرحشده در نامه ترامپ، هرگونه گفتوگوی مستقیم در آینده را مشروط به تغییر لحن واشینگتن دانسته و تاکید کرده مذاکره نیازمند «برخورد با تهران بر اساس احترام و بدون تهدید یا فشار حداکثری» است.
منابع ایرانی به این روزنامه گفتند تصمیم تهران برای ارسال پاسخ از طریق عمان، بهجای امارات متحده عربی که نامه ترامپ از آنجا فرستاده شده بود، اقدامی عمدی بوده است.
به گفته آنها، این اقدام نشاندهنده اعتماد جمهوری اسلامی به نقش عمان بهعنوان یک «میانجی بیطرف» است.
تاکید مقامهای جمهوری اسلامی بر مواضع پیشین حکومت
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، هفتم فروردین اعلام کرد پاسخ نامه ترامپ «بهطور مقتضی و از طریق کشور عمان» داده است.
او با تاکید بر موضع تهران مبنی بر عدم مذاکره مستقیم تحت فشار حداکثری و تهدیدات نظامی گفت: «سیاست ما همچنان این است که تحت فشار، با ایالات متحده مذاکره مستقیم نکنیم؛ مذاکرات غیرمستقیم میتواند ادامه یابد، همانطور که در دولتهای قبلی انجام شد.»
سایر مقامهای ارشد جمهوری اسلامی نیز در جریان تظاهرات موسوم به «روز قدس»، به موضعگیری در قبال نامه ترامپ پرداختند.
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، واشینگتن را به استفاده از دیپلماسی هسته‌ای برای خلع سلاح حکومت ایران متهم کرد و گفت در این شرایط «مذاکره برای قبول اجباری خواست دشمن» و مقدمه جنگ است.
علی شمخانی، دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی، نیز پاسخ جمهوری اسلامی به نامه ترامپ را «خویشتدارانه» توصیف کرد و گفت این پاسخ از سوی نهادهای مختلف تهیه شده است.
او افزود مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا همچنان ممکن است، اما تنها اگر بر اساس اصل برابری انجام شود.
پایگاه خبری اکسیوس ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ گزارش داد نامه ترامپ لحنی تند داشته و ضربالعجلی دوماهه برای رسیدن به یک توافق جدید هسته‌ای تعیین کرده است.
ترامپ ۱۶ بهمن سال گذشته دستورالعملی را برای از سرگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی و به صفر رساندن صادرات نفت ایران امضا کرد تا تهران را برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای خود تحت فشار بگذارد.
آمریکا علاوه بر درخواست برای محدودسازی برنامههای هسته‌ای و موشکی جمهوری اسلامی، از تهران خواسته است حمایت خود از گروه‌های مسلح در منطقه را کاهش دهد.
ترامپ هشتم فروردین بار دیگر تاکید کرد جمهوری اسلامی یا باید مذاکره کند یا با پیامدهای بسیار بدی روبهرو خواهد شد.
