دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب موفق به شناسایی یکی از دورترین و قدیمی‌ترین کهکشان‌های شناخته‌شده شده‌اند، کهکشانی که به گفته آن‌ها می‌تواند نشانه‌ای از یکی از مهم‌ترین دوره‌های تحول کیهان باشد.
این کهکشان نشان می‌دهد که دوران تاریکی مطلق جهان ممکن است بسیار زودتر از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد به پایان رسیده باشد، زمانی که مه غلیظ گاز هیدروژن که فضا را فرا گرفته بود، شروع به کنار رفتن کرد و نور نخستین ستارگان توانست در کیهان پخش شود.
این کهکشان با نام «JADES-GS-z13-1» تنها ۳۳۰ میلیون سال پس از مه‌بانگ (بیگ بنگ) شکل گرفته است؛ یعنی زمانی که جهان هنوز در مراحل ابتدایی شکل‌گیری خود بوده. برای مقایسه، زمین حدود ۴.۵ میلیارد سال قدمت دارد.
دانشمندان می‌گویند جهان پس از مه‌بانگ ابتدا به‌سرعت منبسط شد، سپس سرد و پر از گاز هیدروژن خنثی شد. این گاز مانند مه ضخیم سراسر فضا را در بر گرفت و مانع عبور نور از نخستین ستارگان و کهکشان‌ها شد. به این دوره، «عصر تاریکی» کیهان گفته می‌شود.
اما با شکل‌گیری اولین ستارگان و کهکشان‌ها، نور فرابنفش آن‌ها شروع به شکافتن این مه کرد و جهان آرام‌آرام روشن شد، دوره‌ای که با عنوان عصر یونش مجدد شناخته می‌شود.
اکنون تلسکوپ جیمز وب شواهدی ارائه داده که نشان می‌دهد کهکشان JADES-GS-z13-1 وارد این مرحله شده و توانسته نور خود را از دل تاریکی کیهان منتشر کند.
پژوهشگران می‌گویند تابش پرانرژی این کهکشان آن‌قدر نیرومند بوده که توانسته مه اطرافش را کنار بزند و از فاصله‌ای بسیار دور به تلسکوپ جیمز وب برسد. این یافته می‌تواند نگاه دانشمندان را درباره زمان و چگونگی پایان عصر تاریکی کیهان تغییر دهد.
به گفته دکتر کوین هاین‌لاین، اخترشناس دانشگاه آریزونا، جهان اولیه را می‌توان همچون فضایی در مه سنگین تصور کرد که حتی نور قوی‌ترین منابع نوری هم در آن گم می‌شد، «اما حالا ما نوری را می‌بینیم که از دل آن مه گذشته و به ما رسیده است.»
