خبرگزاری رویترز بر اساس یک گزارش و همچنین ردیابی کشته‌شدگان در هفت گور مشکوک در سوریه خبر داد که بیش از هزار سوری در دوره بشار اسد در نتیجه اعدام، شکنجه یا بدرفتاری در بازداشتگاهی در یک فرودگاه نظامی در حومه دمشق جان باختند.
رویترز پنجشنبه نوشت که به طور اختصاصی به گزارش مرکز عدالت و پاسخگویی سوریه دست یافته است.
این مرکز گفته که محل گورها را بر اساس شهادت شاهدان عینی، تصاویر ماهواره‌ای و اسنادی که پس از سرنگونی حکومت اسد از فرودگاه نظامی المزه واقع در حومه دمشق به دست آمده، شناسایی کرده است.
برخی از گورها در محوطه فرودگاه و برخی دیگر در سراسر دمشق بودند.
رویترز نوشت که مستقلا این اسناد را بررسی نکرده و نتوانسته به طور مستقل وجود گورهای دسته‌جمعی را از طریق بررسی تصاویر ماهواره‌ای تایید کند.
اما رویترز در تصاویر بسیاری از مکان‌هایی که توسط این مرکز مشخص شده، نشانه‌هایی از زمین دستکاری‌شده مشاهده کرده است.
بیشتر بخوانید: زندان نظامی مخوف صیدنایا؛ رازهای ناگفته پس از سقوط اسد
دو تا از این مکان‌ها، یکی در محوطه فرودگاه المزه و دیگری در قبرستانی در نجها، نشانه‌های واضحی از قبرهای طولانی حفر شده در دوره‌هایی مطابق با شهادت شاهدان عینی مرکز عدالت و پاسخگویی سوریه را نشان می‌دهند.
شادی هارون، یکی از نویسندگان گزارش، گفت که او در میان زندانیان این زندان بوده است و طی چندین ماه در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ به دلیل سازماندهی اعتراضات در این زندان نگهداری می‌شد. او از بازجویی‌های روزانه با شکنجه‌های جسمی و روانی خبر داد و گفت که مقامات سوریه قصد داشتند او را مجبور به اعتراف‌های بی‌اساس کنند.
او به رویترز گفت که در این زندان مرگ زندانیان به اشکال مختلف رخ داد. اگرچه زندانیان چیزی جز دیوار سلول یا اتاق بازجویی نمی‌دیدند، اما می‌توانستند « هر چند روز یکبار تیراندازی‌های گاه‌به‌گاه و شلیک‌های گلوله» را بشنوند.
همچنین گزارش شده که شکنجهگران جراحاتی را به زندانیان وارد کردند.
هارون در تشریح وضعیت اسفبار یکی از همسلولیهای خود گفت: «زخم کوچکی در پای یکی از بازداشتشدگان درمان نشد و به تدریج وضعیت او بدتر شد و مجبور شدند که کل پا را قطع کنند.»
او افزود که این زخم بر اثر شلاقی که در حین شکنجه خورد، ایجاد شده بود.
پیشتر، درهای زندانهای سوریه از جمله زندان نظامی صیدنایا که سازمان عفو بینالملل سرکوب بیرحمانه، شکنجه‌های وحشیانه و اعدامهای دسته‌جمعی را در آنجا مستندسازی کرده است، یکشنبه ۱۸ آذر گشوده شد و شمار بسیاری از زندانیهای سیاسی و عقیدتی، پس از سالها بیخبری آزاد شدند.
پس از آن، گروه امداد داوطلبانه سوری معروف به کلاهسفیدها اعلام کرد مخالفان حاکم بر دمشق از طریق یک میانجی بینالمللی از سازمان ملل متحد درخواست کردهاند از روسیه بخواهد بر بشار اسد فشار آورد تا نقشه محل زندانهای مخفی و فهرست بازداشتشدگان را تحویل دهد.
علاوه بر به دست آوردن اسناد، مرکز عدالت و پاسخگویی سوریه و انجمن افراد بازداشتشده و مفقود در زندان صيدنايا با ۱۵۶ نفر از بازماندگان و هشت تن از اعضای سابق سازمان اطلاعات نیروی هوایی و سرویس امنیتی سوریه که وظیفه نظارت و زندانی کردن منتقدان رژیم را بر عهده داشت، مصاحبه کردند.
دولت جدید سوریه فرمانی صادر کرده که بر اساس آن، مقامات رژیم سابق از صحبت علنی منع شدهاند و رویترز نوشت که هیچکس برای اظهارنظر در دسترس نبود.
یک سرهنگ در وزارت کشور دولت جدید که خود را با نام مستعار نظامیاش ابوبکر معرفی کرده، به رویترز گفت: «اگرچه برخی از قبرهای ذکر شده در گزارش، قبلا کشف نشده بودند، اما خود کشف ما را شگفتزده نمیکند.»
او افزود: «همانطور که میدانیم بیش از صد هزار مفقود در زندانهای اسد وجود دارد که در روزهای آزادی در اوایل دسامبر بیرون نیامدند.»
او گفت: «کشف سرنوشت این افراد ناپدیدشده و جستوجو برای قبرهای بیشتر، یکی از بزرگترین میراث به جا مانده از رژیم اسد است.»
تخمین زده می شود که صدها هزار سوری از سال ۲۰۱۱، زمانی که سرکوب اعتراضات توسط اسد به یک جنگ تمام عیار تبدیل شد، کشته شدهاند.
هم بشار اسد و هم پدرش حافظ که تا سال ۲۰۰۰ رییسجمهور سوریه بود، مدتهاست از سوی گروههای حقوق بشری، دولتهای خارجی و دادستانهای جنایات جنگی به قتلهای فراقانونی گسترده، از جمله اعدامهای دسته‌جمعی در داخل زندانهای کشور و استفاده از سلاحهای شیمیایی علیه مردم سوریه متهم شدهاند.
