دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، پنج‌شنبه ۱۸ بهمن ماه، با امضای فرمانی اجرایی، تحریم‌های اقتصادی و محدودیت‌های مسافرتی علیه دیوان کیفری بین‌المللی و مقامات آن به اتهام «اقدامات نامشروع و بی‌اساس» علیه ایالات متحده و اسرائیل اعمال کرد.
دیوان کیفری بین‌المللی تصمیم رییس‌جمهوری آمریکا را برای اعمال تحریم علیه کارکنانش، محکوم کرد و قول داد که به «ارائه عدالت و امید در سراسر جهان» ادامه دهد.
رییس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز گفت این نهاد باید بتواند بدون هیچ مانعی «مبارزه خود را علیه معافیت از مجازات جهانی» دنبال کند.
اورزولا فون در لاین افزود: «دیوان بین‌المللی کیفری پاسخگویی در قبال جنایات بین‌المللی را تضمین می‌کند، به قربانیان در سراسر جهان صدا می‌دهد و اروپا همیشه از عدالت و احترام به قوانین بین‌المللی حمایت می‌کند.»
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، گفت که رییس‌جمهوری آمریکا در اعمال تحریم علیه دیوان کیفری بین‌المللی «اشتباه کرده»، زیرا این اقدام یک نهاد مهم را به خطر می‌اندازد.
سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز گفت برلین همچنان از این دیوان بین‌المللی کیفری حمایت خواهد کرد.
او تاکید کرد: «اگر برخی از کشورها امروز در نیویورک برای حمایت از دیوان کیفری بین‌المللی دور هم جمع شوند، تعجب نمی‌کنیم.»
بر اساس فرمان ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا اختیار دارد دارایی‌های کارکنان دیوان کیفری بین‌المللی و خانواده‌هایشان را مسدود کرده و ورود آن‌ها را به آمریکا ممنوع کند؛ در صورتی که واشینگتن تشخیص دهد که آن‌ها در تحقیقات یا پیگرد قضایی شهروندان آمریکایی و برخی از متحدان این کشور نقش دارند.
هنوز مشخص نیست دولت آمریکا چه زمانی فهرست افراد مشمول این تحریم‌ها را اعلام خواهد کرد.
وزیر خارجه اسرائیل از تصمیم ترامپ استقبال کرد.
گیدئون سعر گفت که دادگاه بین‌المللی کیفری اقدام «غیراخلاقی» و «غیرقانونی» علیه اسرائیل انجام داده است.
پیتر سیارتو، وزیر خارجه مجارستان، در پستی در فیس‌بوک نوشت تحریم‌های آمریکا علیه دیوان کیفری بین‌المللی «کاملا قابل درک» است.
او افزود که اخیرا این دیوان به یک «ابزار سیاسی مغرضانه» تبدیل شده و مجارستان نیز در حال ارزیابی ادامه همکاری خود با این نهاد است.
تصمیم ترامپ هم‌زمان با سفر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به واشینگتن اتخاذ شد.
صدور حکم بازداشت برای نتانیاهو و گالانت در دیوان کیفری بین‌المللی
دیوان کیفری بین‌المللی اخیرا حکم بازداشت نتانیاهو، یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل، و محمد ضیف، یکی از رهبران حماس را به اتهام جنایات جنگی در جنگ غزه صادر کرده است.
ضیف بهدنبال حملههای اسرائیل به نوار غزه کشته شده است.
در دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ و در سال ۲۰۲۰، دولت او تحریمهایی را علیه فاتو بنسودا، دادستان وقت دیوان بین‌المللی کیفری و یکی از معاونانش اعمال کرد. این اقدام در واکنش به تحقیقات این نهاد درباره اتهامات مربوط به جنایات جنگی نیروهای آمریکایی در افغانستان انجام شد.
ترامپ این فرمان اجرایی را پس از آن امضا کرد که دموکراتهای سنا، هفته گذشته تلاش جمهوریخواهان را برای تصویب قانونی با هدف ایجاد رژیم تحریمی علیه دیوان کیفری بین‌المللی، مسدود کردند.
در متن فرمان ترامپ آمده است: «اقدامات اخیر دیوان کیفری بین‌المللی علیه اسرائیل و ایالات متحده، رویهای خطرناک ایجاد کرده و به‌طور مستقیم جان نیروهای فعلی و سابق آمریکا از جمله اعضای فعال نیروهای مسلح را تهدید می‌کند و آن‌ها را در معرض آزار، سوءاستفاده و حتی خطر بازداشت قرار می‌دهد.»
دیوان کیفری بین‌المللی برای مقابله با تحریم‌های احتمالی آمریکا اقداماتی را در نظر گرفته است. بر اساس گزارشها، این نهاد پرداخت حقوق کارکنان خود را سه ماه زودتر انجام داده تا از مشکلات مالی که ممکن است فعالیت آن را مختل کند، جلوگیری شود.
توموکو آکانه، رییس دیوان کیفری بین‌المللی، پیشتر هشدار داده بود چنین تحریمهایی میتواند «عملکرد دادگاه را در تمامی پروندهها مختل کرده» و بقای آن را «به خطر بیندازد».
دیوان کیفری بین‌المللی که ۱۲۵ کشور عضو آن هستند، دادگاهی دائمی برای رسیدگی به جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت، نسلکشی و تجاوز نظامی محسوب میشود.
این نهاد میتواند افرادی را که مرتکب این جرایم در قلمرو کشورهای عضو یا به وسیله اتباع آن‌ها شدهاند، تحت پیگرد قرار دهد.
آمریکا، اسرائیل، چین و روسیه، عضو این دادگاه نیستند و از مدتها پیش با صلاحیت آن مخالفت کردهاند.
