در پی سقوط بزرگ ارزش سهام شرکت‌های فناوری آمریکایی، رییس‌جمهوری آمریکا، عرضه فناوری هوش مصنوعی از سوی شرکت دیپ‌سیک (DeepSeek) را «زنگ بیدارباشی» برای صنایع آمریکا دانست اما در عین حال، دستاورد این شرکت را گامی مثبت قلمداد کرد و آن را انگیزه‌ای برای شرکت‌های آمریکایی خواند.
هوش مصنوعی چینی دیپ‌سیک با پشت سر گذاشتن چت‌جی‌بی‌تی و سایر رقبا، به محبوب‌ترین برنامه رایگان در بازار اپل در ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و چین تبدیل شده است.
ترامپ، دوشنبه هشت بهمن، در فلوریدا گفت: «عرضه فناوری هوش مصنوعی دیپ‌سیک از یک شرکت چینی باید زنگ بیدارباشی برای صنایع ما باشد تا روی رقابت متمرکز شویم و برنده شویم.»
او افزود:«فناوری شرکت نوپای چینی دیپ‌سیک باید انگیزه‌ای برای شرکت‌های آمریکایی باشد و خوب است که شرکت‌های چینی به روشی سریع‌تر و ارزان‌تر در زمینه هوش مصنوعی دست یافته‌اند.»
ترامپ پس از آن به رشد سریع دپ‌سیک که به سقوطی عمده در بازارهای ارز انجامید، واکنش نشان داد که سرمایه‌گذاران در سراسر جهان، به‌دلیل نگرانی از ظهور یک مدل هوش مصنوعی کم‌هزینه چینی سهام شرکت‌های فناوری را به فروش گذاشتند زیرا بیم آن دارند که چنین روشی شرکت‌های بزرگ آمریکایی مسلط بر فناوری هوش‌مصنوعی را به‌طور جدی تهدید کند.
نزدک، بازار سهام آمریکا، دوشنبه هشت بهمن، حدود سه درصد سقوط کرد. در این میان، انویدیا، غول تراشه‌سازی، با ۱۸ درصد از ارزش سهام خود به ارزش ۶۰۰ میلیارد دلار را از دست داد تا رکورد افت ارزش سهام در یک روز را در وال‌استریت به نام خود ثبت کند.
شرکت برودمن، سازنده تراشه نیز شاهد سقوط ۱۸ درصدی ارزش سهام خود بود.
مایکروسافت، حامی اصلی شرکت چت‌جی‌پی‌تی نیز ۲.۵ درصد و آلفابت، شرکت مادر گوگل، هم سقوطی چهار درصدی در ارزش سهام خود را در بازار سهام تجربه کردند.
دیپ‌سیک چیست؟
برنامه هوش مصنوعی دیپ‌سیک (جست‌وجوی عمیق)، بر پایه مدل DeepSeek-V3 توسعه یافته است.
بر اساس گزارش شرکت تحقیقاتی داده‌های اپلیکیشن سنسور تاور، این برنامه از زمان عرضه خود در ۲۱ دی، به محبوبیت چشم‌گیری در میان کاربران آمریکایی دست یافته است.
سازندگان این مدل می‌گویند دیپ‌سیک-وی۳ در میان مدل‌های متن‌باز، صدرنشین جدول است و با پیشرفته‌ترین مدل‌های متن‌بسته در سطح جهانی رقابت می‌کند.
این دستاورد نشان می‌دهد که دیپ‌سیک تاثیر قابل‌توجهی بر سیلیکون‌ولی گذاشته و دیدگاه‌های رایج درباره برتری آمریکا در حوزه هوش مصنوعی و اثربخشی محدودیت‌های صادراتی واشینگتن علیه توانایی‌های پیشرفته چین در زمینه چیپ‌سازی و هوش مصنوعی را به چالش کشیده است.
ترامپ در واکنش به این تحولات، دوشنبه هشت بهمن، با اشاره به پیشرفتهای چین گفت: «من مطالب زیادی درباره چین و شرکت‌های آن خواندهام؛ یکی از این شرکتها روشی سریع‌تر و بسیار ارزان‌تر برای توسعه هوش مصنوعی ارائه کرده است. این خوب است، چون نیازی نیست هزینههای زیادی پرداخت کنید. من این را یک نکته مثبت و یک دارایی میدانم.»
او افزود: «این را مثبت میدانم چون شما هم میتوانید همین کار را انجام دهید؛ بنابراین هزینه کمتری پرداخت میکنید و امیدوارم به همان نتیجه دست یابید.»
ترامپ همچنین به گفتگوهای خود با رهبران چینی اشاره کرد و گفت آنها تایید کردهاند که ایالات متحده دارای درخشانترین دانشمندان جهان است.
او تاکید کرد که اگر صنعت چین توانسته فناوری هوش مصنوعی ارزانتری تولید کند، شرکت‌های آمریکایی نیز از آن پیروی خواهند کرد.
ترامپ افزود: «ما همیشه ایدههای نو داریم. ما همیشه اولین هستیم. پس من فکر میکنم این میتواند یک پیشرفت مثبت باشد. به جای اینکه میلیاردها دلار هزینه کنیم، میتوانیم کمتر خرج کنیم و امیدواریم به همان راهحل دست پیدا کنیم.»
با این همه، دستاورد دیپ‌سیک نشان می‌دهد که آمریکا با وجود اعمال محدودیتهایی برای صادرات تراشههای پیشرفته و قدرتمند، رقابتی دشوار بهویژه با چین خواهد داشت.
دولت جو بایدن، رییس‌جمهوری پیشین آمریکا، از سال ۲۰۲۱ دامنه محدودیتهایی را گسترش داد که هدف آن جلوگیری از صادرات این چیپها به چین و استفاده از آنها برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی شرکت‌های چینی بود.
با این حال، پژوهشگران دیپ‌سیک ماه گذشته در مقالهای نوشتند که مدل دیپ‌سیک-وی۳ با استفاده از چیپهای H800 شرکت انویدیا آموزش دیده و هزینهای کمتر از شش میلیون دلار داشته است.
طرح این نکته که چیپهای استفادهشده، قدرت کمتری نسبت به پیشرفته‌ترین محصولات انویدیا دارد که واشینگتن قصد جلوگیری از صادرات آنها به چین را داشته، به همراه هزینههای نسبتا پایین آموزش، باعث شده مدیران فنآوری در آمریکا، اثربخشی کنترلهای صادرات این حوزه را زیر سوال ببرند.
درباره شرکتی که برنامه دیپ‌سیک را عرضه کرده، اطلاعات کمی در دست است.
بر اساس اطلاعات موجود، دیپ‌سیک یک استارتاپ کوچک مستقر در شهر هانگژو چین است که در سال ۲۰۲۳ تاسیس شد؛ همان سالی که غول موتور جستجوی بایدو (Baidu) اولین مدل بزرگ زبانی هوش مصنوعی چینی را عرضه کرد.
از آن زمان تاکنون، دهها شرکت فنآوری چینی، چه بزرگ و چه کوچک، مدل‌های هوش مصنوعی خود را عرضه کردهاند اما دیپ‌سیک اولین شرکتی است که از سوی صنعت فنآوری آمریکا بهخاطر عملکردی همسطح یا حتی برتر از مدل‌های پیشرفته آمریکایی تحسین شده است.
