بازماندگان آشویتس دوشنبه، هشت بهمن، در حالی هشتادمین سالگرد آزادسازی اردوگاه مرگ آلمان نازی از سوی سربازان شوروی را گرامی داشتند، که نسبت به خطرات افزایش یهودستیزی هشدار دادند.
در مراسمی که در محل اردوگاه آشویتس برگزار شد، اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، چارلز سوم، پادشاه بریتانیا، امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، آندری دودا، رییس‌جمهوری لهستان و بسیاری از دیگر رهبران جهان حضور داشتند. اسرائیل که در سایه هولوکاست تاسیس شد، وزیر آموزش و پرورش خود را به این مراسم فرستاده بود.
این رهبران در مراسم سخنرانی نکردند و شاید برای آخرین بار به کسانی گوش دادند که از نزدیک شاهد یکی از بزرگ‌ترین جنایات بشریت بودند.
آلمان نازی در طول جنگ جهانی دوم در لهستان اشغالی اردوگاه کار اجباری برای کشتار یهودیان اروپایی در مقیاس بزرگ برپا کرد.
ماریان تورسکی، ۹۸ ساله، که در سال ۱۹۴۴ به آشویتس فرستاده شد و در سال ۱۹۴۵ از «راهپیمایی مرگ» به سمت غرب به بوخنوالت جان سالم به در برد، گفت: «ما امروز در دنیای مدرن شاهد افزایش شدید یهودستیزی هستیم و این یهودستیزی بود که منجر به هولوکاست شد.»
او افزود: «بیایید از متقاعد کردن خودمان نترسیم که می‌توانیم مشکلات بین همسایگان را حل کنیم.»
پزشک بازنشسته، لئون وینتراب ۹۹ ساله که در سال ۱۹۴۴ از خانواده اش جدا شده و به آشویتس فرستاده شد، نیز نسبت به خطرات عدم تحمل هشدار داد.
او گفت: «من از شما می‌خواهم که تلاش های خود برای مقابله با دیدگاه‌هایی که امروز تاثیرات آنها را گرامی می‌داریم، چند برابر کنید.»
تووا فریدمن، نویسنده و استاد دانشگاه، ۸۶ ساله، گفت: «۸۰ سال پس از آزادی، جهان دوباره در بحران است.»
او گفت: «ارزش‌های یهودی-مسیحی ما در سراسر جهان تحت الشعاع تعصب، ترس، سوء ظن و افراط‌گرایی قرار گرفته است، و یهودستیزی شایعی که در میان ملت‌ها گسترش می‌یابد تکان‌دهنده است.»
به‌گزارش رویترز، حوادث یهودستیزانه و تا حدودی همراه با اعتراضات علیه اسرائیل در بسیاری از نقاط اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا از زمانی که اسرائیل حمله خود را به غزه پس از حملات شبه نظامیان حماس به اسرائیل در هفت اکتبر ۲۰۲۳ آغاز کرد، افزایش یافته است.
رونالد لادر، رئیس کنگره جهانی یهودیان، دوشنبه گفت که نفرت از یهودیان در پس زمینه آن جنگ در حال افزایش است.
او افزود: «جوانان بیشتر اطلاعات خود را از رسانههای اجتماعی دریافت میکنند و این خطرناک است.»
چارلز سوم، پادشاه بریتانیا، در جریان بازدید از مرکز جامعه یهودیان در کراکوف گفت: «به یاد آوردن شرارتهای گذشته یک وظیفه حیاتی است و با این کار ما به حال خود اطلاع و آینده خود را شکل میدهیم.»
آندری دودا، رییس‌جمهوری لهستان نیز در ارودگاه آشویتس به خبرنگاران گفت: « ما لهستانیها و آلمانیهایی که این اردوگاه کار اجباری را در سرزمین ما ساختند، امروز نگهبانان این خاطره هستیم.»
قدرتگیری احزاب راست افراطی و واکنشها به ایلان ماسک
یادآوری جنایات انجام شده به نام تصورات نازیها از برتری نژادی، در سالهای اخیر با ظهور احزاب راست افراطی در سراسر اروپا، خود به یک موضوع حاد سیاسی تبدیل شده است.
ایلان ماسک، میلیاردر و مشاور برجسته دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، شنبه شش بهمن، در یک سخنرانی ویدیویی خطاب به حامیان حزب راست افراطی تغییر برای آلمان ( AfD) که در تظاهراتی گسترده شرکت کرده بودند، گفت: «کودکان نباید بهخاطر گناهان والدین خود گناهکار محسوب شوند، چه رسد به پدربزرگ و مادربزرگ آنها.»
در حالی که قرار است انتخابات سراسری آلمان در ۲۳ فوریه برگزار شود، این حزب در نظرسنجیها رتبه دوم را از آن خود کرده است. با این حال دیگر احزاب آلمان، ائتلاف و همکاری با این حزب را رد کردهاند و مقامات این کشور اظهارات و حمایت ایلان ماسک از حزب تغییر برای آلمان را محکوم کردهاند و آن را مداخله در امور داخلی خود و اقدامی علیه دموکراسی خواندهاند.
مساک خود سال گذشته، تاج گلی را بهنشانه احترام به قربانیان در آشویتس گذاشته بود.
دونالد تاسک، نخستوزیر لهستان، در واکنش به تظاهرات روز شنبه در آلمان و سخنان مطرح شده در جریان آن گفت: «کلماتی که از بازیگران اصلی تظاهرات AfD در مورد «آلمان بزرگ» و «نیاز به فراموش کردن گناه آلمان در قبال جنایات نازیها» شنیدیم، بسیار آشنا و شوم بهنظر میرسد.»
همزمان، ائتلافی از گروههای یهودی آمریکا اعلام کردند که بهدلیل «افزایش محتوای نفرتمحور در ایکس تحت مدیریت ایلان ماسک»، این رسانه اجتماعی را ترک میکنند.
این گروهها در بیانیهای مشترک اعلام کردند: «ایکس به پلتفرمی تبدیل شده است که نفرت، یهودستیزی و تفرقه اجتماعی را ترویج میکند. تحت رهبری ایلان ماسک، ایکس نظارت بر محتوا را کاهش داده، برتریطلبان سفیدپوست را ترویج کرده و افرادی که تئوریهای توطئه را تبلیغ میکنند، به این پلتفرم بازگردانده است. خود ماسک نیز محتوای یهودستیزانه و بیگانههراسانه را بازنشر داده و آن را برای میلیونها دنبالکننده خود تبلیغ کرده است.»
بیش از یک میلیون و یکصد هزار نفر که اکثرا یهودی بودند، در اتاقهای گاز یا در اثر گرسنگی، سرما و بیماری در آشویتس جان خود را از دست دادند. نازیها در جنگ جهانی دوم بیش از سه میلیون نفر از سه میلیون و ۲۰۰ هزار یهودی لهستان را به قتل رساندند.
در مجموع، بین سالهای ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۵، آلمان نازی و همدستانش بهطور سیستماتیک شش میلیون یهودی را در سراسر اروپای تحت اشغال آلمان، همراه با کولیها، اقلیت های جنسی، معلولان و سایر افرادی که به ایدههای برتری نژادی نازیها توهین میکردند، به قتل رساندند.
