یک قاضی فدرال مستقر در سیاتل با صدور حکمی، اجرای فرمان اجرایی دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا، برای محدود کردن حق شهروندی خودکار برای متولدین در خاک ایالات‌متحده را «به‌شدت غیرقانونی» خواند و اجرای آن را به مدت ۱۴ روز متوقف کرد.
جان کوهنور، قاضی منطقه‌ای ایالات متحده در سیاتل، پس از دریافت دادخواستی از دادستان‌های چهار ایالت دموکرات واشنگتن، آریزونا، ایلینوی و اورگان، این حکم را صادر کرد که مانع از اجرای این دستور از سوی دولت فدرال می‌شود.
ترامپ که این فرمان را دوشنبه، در اولین روز بازگشتش به سمت ریاست‌جمهوری، امضا کرده بود، گفته است درخواست تجدیدنظرخواهی خواهد کرد.
این قاضی در زمان رونالد ریگان به این سمت منصوب شده است و به گزارش رویترز، با این حکم اولین شکست حقوقی را به سیاست‌های سخت‌گیرانه مهاجرتی ترامپ تحمیل کرد.
فرمان ترامپ حق خودکار شهروندی آمریکا برای نوزادان متولد خاک این کشور را لغو می‌کند تا به موجب آن فقط نوزادانی شهروند آمریکا محسوب شوند که به هنگام تولد دست کم یکی از والدین آن‌ها آمریکایی یا دارای گارت سبز اقامت این کشور باشند.
قاضی در جلسه رسیدگی با اشاره به وکیل وزارت دادگستری ایالات متحده که از دستور ترامپ دفاع می‌کرد گفت: «من درک نمی‌کنم چطور ممکن است یک عضو کانون وکلا با این قطعیت اعلام کند که این فرمان با قانون اساسی منافاتی ندارد. این واقعا ذهن من را به هم ریخته است.»
دادستان‌های ایالتی در دادخواست خود استدلال کردند که دستور ترامپ حق تضمین شده در بند شهروندی متمم ۱۴ قانون اساسی ایالات متحده را نقض می‌کند که مقرر می‌کند هر کسی در ایالات متحده متولد شود، شهروند این کشور است.
کوهنور که از قضات ارشد فدرال محسوب می‌شود در جریان رسیدگی گفت: «من بیش از چهار دهه در صندلی قضاوت بوده‌ام. نمی‌توانم مورد دیگری به یاد بیاورم که سوال مطرح شده به این اندازه واضح باشد. این دستور به‌شدت غیرقانونی است.»
حکم قاضی کوهنور، که پس از یک جلسه کوتاه و در حضور جمعیت زیادی از جمله شماری دیگر از قضات فدرال اعلام شد، از اجرای سیاست ترامپ در سراسر کشور به مدت ۱۴ روز جلوگیری می‌کند تا این قاضی بررسی کند که آیا باید یک حکم موقت دیگر اما بلندمدت برای توقف آن صادر کند یا خیر.
بر اساس دستور ترامپ، هر کودکی که پس از ۱۹ فوریه/ اول اسفند در خاک ایالات متحده متولد می‌شود اگر مادر و پدرش شهروند آمریکا یا مقیم دائم قانونی این کشور نباشند، نیستند، با حکم اخراج مواجه خواهند شد و از دریافت شماره تامین اجتماعی، مزایای مختلف دولتی و توانایی کار قانونی در سنین بالاتر منع خواهند شد.
لین پولوچولا، معاون دادستان کل ایالت واشنگتن هم در جریان دفاع از دادخواست خطاب به قاضی گفت بر اساس فرمان اجرایی ترامپ «بر اساس این دستور، نوزادانی که امروز متولد می‌شوند به عنوان شهروند ایالات متحده محسوب نمی‌شوند.»
برت شومات، وکیل وزارت دادگستری، در دفاعش از حکم ترامپ استدلال کرد که اقدام ترامپ قانونی است و هر دستور قضایی که آن را مسدود می‌کند «به‌شدت نامناسب» است. اما قبل از اینکه شومات پاسخش به استدلال پولوچولا را تمام کند، کوهنور گفت دستور توقف موقت این فرمان را امضا کرده است.
برنامه وزارت دادگستری برای دفاع از فرمان اجرایی
شومات پس از پایان جلسه دادگاه اعلام کرد وزارت دادگستری قصد دارد هفته آینده مدارکی ارائه دهد تا قاضی ترغیب شود از صدور حکم تعلیق بلندمدت خودداری کند.
سخنگوی وزارت دادگستری هم با اشاره به آنچه قصد این وزارتخانه برای «دفاع جانانه» از دستور ترامپ خوانده، اعلام کرد: «ما مشتاقانه منتظر زمان ارائه یک استدلال کامل بر اساس شواهد به دادگاه و به مردم آمریکا هستیم که بیصبرانه منتظر اجرای قانون هستند.»
نیک براون، دادستان کل واشنگتن، هم اعلام کرد قرار نیست وزارت دادگستری موفق شود حکم کوهنور را در تجدیدنظر لغو کند و حتی اگر موضوع به دیوان عالی ایالات متحده برود، که سه قاضی از شش قاضی اکثریت محافظهکار آن را هم ترامپ منصوب کرده، هیچ چیزی تغییر نمیکند: «اگر شما در خاک آمریکا متولد شدهاید، شهروند آمریکا هستید، نقطه. رییس‌جمهور به هیچ شکلی نمیتواند این را تغییر دهد.»
محرومیت سالانه ۱۵۰ هزار کودک از حق شهروندی با دستور تازه ترامپ
ایالتهای دموکرات میگویند اگر فرمان اجرایی ترامپ قابلیت اجرایی پیدا کند، سالانه بیش از ۱۵۰ هزار کودک تازه متولد شده از شهروندی محروم خواهند شد.
از زمان امضای این فرمان، دستکم شش دعوی قضایی به چالش کشیدن آن ثبت شده است، که بیشتر آن‌ها را گروههای حقوق مدنی و دادستان‌های کل دموکرات از ۲۲ ایالت طرح کردهاند.
دادستان‌های کل ایالتهای دموکرات در دعاوی خود استدلال کردهاند که درک و تفسیر رایج از بند شهروندی قانون اساسی، ۱۲۷ سال پیش در زمانی تثبیت شد که دیوان عالی ایالات متحده حکم داد کودکانی که در ایالات متحده به دنیا آمدهاند و والدین غیرشهروند دارند، حق شهروندی آمریکایی را دارند.
۱۲۷ سال پیش در پرونده «ایالات متحده علیه وونگ کیم آرک» در سال ۱۸۹۸، دیوان عالی آمریکا اصل شهروندی مادرزاد را برای کودکان مهاجران نیز به رسمیت شناخت.
در آن پرونده، فرزند یک خانواده مهاجر چینی که در خاک آمریکا متولد شده بود، پس از سفر به چین با ممانعت از ورود مجدد به آمریکا روبهرو شد و موضوع را به دادگاه کشاند. نتیجه حکم دیوان عالی، تثبیت جایگاه شهروندی هر فردی بود که در آمریکا متولد شود، حتی اگر والدینش تابعیت یا کارت سبز اقامت دائم نداشته باشند.
حق شهروندی بر اساس تولد، از طریق متمم چهاردهم قانون اساسی این کشور تضمین شده است. بر اساس این متمم: «تمامی اشخاصی که در ایالات متحده متولد یا تابعیت این کشور را دریافت کردهاند و تحت صلاحیت قضایی آن قرار دارند، شهروند ایالات متحده و ایالتی محسوب می‌شوند که در آن سکونت دارند.»
پس از جنگ داخلی آمریکا و در واکنش به رای بحثبرانگیز پروندهی «دِرِد اسکات» در سال ۱۸۵۷ که سیاهپوستان را فاقد حق شهروندی میدانست، متمم چهاردهم قانون اساسی در ۱۸۶۸ تصویب شد تا اصل برابری و شهروندی افرادی را تضمین کند که در خاک ایالات متحده متولد شدهاند.
در یک بیانیه که وزارت دادگستری اواخر چهارشنبه تنظیم کرد، گفته شده این فرمان، بخش «اساسی» از تلاشهای ترامپ برای «برطرف کردن سیستم مهاجرتی ورشکسته این کشور و بحران جاری در مرز جنوبی» است.
سی و شش متحد نماینده جمهوریخواه ترامپ در مجلس نمایندگان ایالات متحده، سهشنبه به طور جداگانه قانونی را معرفی کردند که شهروندی خودکار را فقط به کودکانی میدهد که یکی از والدین آن‌ها شهروند آمریکا هستند یا اقامت دائم دارند.
